Nee, we moeten ze niet, de Hollanders. Vreemd heb ik dat altijd gevonden : zeg op een feestje met zelfs de meest overtuigde antiracisten dat je een zwak hebt voor onze noorderburen, en mensen trekken een gezicht alsof je wat hebt laten vliegen. Waarop onvermijdelijk alle clichés nog eens uit de kast gehaald worden. Arrogant, onbeschoft en luidruchtig zijn ze. “Kroketten uit de muur”, roept er een. “Broodjeslunchen met karnemelk !” Nochtans zouden wij Belgen er goed aan doen eens wat vaker over het muurtje te kijken, want wat ze daar in dat waterland presteren, is best wel indrukwekkend.

Het begint al als je de grens over rijdt. Weet je meteen waarom de Nederlanders zo groot zijn : zij worden niet de hele tijd ineengestuikt in hun autostoelen zoals wij, maar zoeven over perfect aangelegde wegen naar hun bestemming. Daarbij geholpen door wegwijzers die, godbetert, ergens naar leiden. Wat een briljant idee is dat, dat wij daar nooit zijn opgekomen. Maar het is waar ook : wij verkiezen onze ‘gezellige chaos’ boven die ‘zielloze perfectie’.

We rijden verder, en vertragen dankzij slim aangelegde wegen in de dorpskernen bijna automatisch tot de gewenste snelheid. Hè wat vervelend ! Met honderd per uur door het centrum scheuren, het zou hier niet eens kunnen. En dat is dan zogezegd het land van de vrijheid. En zei ik daarnet ‘dorpskernen’ ? Waar zijn de kilometerslange slierten lintbebouwing ? Wat een gemis. Dichter bevolkt dan ons land en toch nog zoveel open ruimte. Het had hier verdorie vol fermettes kunnen staan. Je reinste verspilling is het, en dat noemt zich dan zuinig.

Meer open ruimte, meer open water, meer open geest, zo lijkt het wel. In de Gouden Eeuw, terwijl wij wroetten in Vlaamse grond, zeilden de Hollanders over de wereldzeeën. Openheid, tolerantie en een flinke dosis branie stuwden hun republiek naar een ongekende welvaart. En de huidige Nederlanders lijken me waardige erfgenamen van admiraal De Ruyter, Rembrandt en co : kosmopolitisch, wereldwijs en met een ruim bemeten portie flair. Alsof de zeebries hier nog geregeld de geesten schoonblaast. En ja ik weet het, ze hebben Wilders. Maar kunnen wij hen dat verwijten ? Lopen er in onze parlementen ook niet een stuk of wat modderbruin denkende figuren rond ? Er staat me wat van bij.

Kneuterig is het er wel, hoor ik iemand opwerpen. Inderdaad, daar kunnen we echt niet omheen. “Wij hebben één Brugge,” zei onlangs een collega, “in Nederland hebben ze er tientallen.” Hoe suf is dat ! Historische stadskernen worden er gevrijwaard en verfraaid. Goedkope, fantasieloze standaardnieuwbouw die hele rijen elegante oude woningen wegvaagt, zul je er nauwelijks zien. Kneuterig is het woord ! En rond die steden verrijzen talloze ambitieuze architecturale projecten. De Hollanders bouwen aan de toekomst. Met visie en in een hoog tempo. Wie zijn hier nu eigenlijk de schraperige calvinisten ?

En ook dit nog : het Nederlandse nationale elftal behoort tot de wereldtop, onze Duivels mogen allang blij zijn als ze geen pandoering krijgen van pakweg Ingoesjetië. En als er zich nog eens een zware waterramp voordoet, blijft Nederland waarschijnlijk droog – ze investeren daar nogal in hun dijken – en loopt Vlaanderen onder.

Iemand nog een Hollandermop ?

jan.haeverans@knack.be

Jan Haeverans