Groente en fruit blijken nog gezonder dan al werd gedacht. De meting van de antioxiderende werking van bosbessen, spinazie of peren toont in cijfers wat zij voor ons lichaam doen. Wij zochten meteen enkele heerlijke recepten voor u uit.

Gezien de huidige rage van voedingssupplementen leek het ons tijd om terug te keren naar de basis, met name de levensmiddelen zelf en hetgeen zij ons aanbrengen”, zegt Christian Gustin, commercieel directeur van de BFV (Belgische Fruitveiling). Hij is een van de spilfiguren achter een kleine revolutie die zich in het hart van de Haspengouwse fruitstreek heeft ingezet. Er is zelfs een website aan gewijd met de veelzeggende naam www.fruitrevolution.be. Filip Lowette en Jos Craemers, directeurs van respectievelijk de veiling van Sint-Truiden (Truval) en Borgloon (Eburon), verwelkomen de bezoekers op deze site met twee slogans : Back to basics en Fruit is trendy. Onder deze niet zo nieuwe leuzen pakt de site uit met iets dat wél heel nieuw is, namelijk een antioxidantenschijf waarmee iedereen online kan berekenen hoeveel antioxidanten hij die dag heeft binnen- gekregen, uitgedrukt in zogenaamde ORAC-waarden. Onderzoeker Joël Pincemail van de CHU (Centre Hospitalier Universitaire) van Luik is de uitvinder ervan. “We wilden duidelijk maken dat een dagelijkse portie groente en fruit de oxidatieve stress kan compenseren. Oxidatieve stress is deels het gevolg van onze huidige manier van leven en onze voedingsgewoontes, maar ook van het milieu.” (Zie kader p. 52)

Net als alle wetenschappers op dit gebied, baseert Joël Pincemail zich op de ORAC ( Oxygen Radical Absorbance Capacity), een meetschaal die is opgesteld door de Tufts University in Boston. Na analyse kan met deze schaal de ORAC-waarde worden gemeten van alles wat we eten, of het nu munt, vis, broccoli of een banaan is. Zo kan worden berekend dat 10 gram pruimen van Agen een ORAC-waarde heeft van 580, terwijl 50 gram aardbeien op 750 uitkomt en 200 gram komkommer op 150, allemaal vers gemeten. Wat men ook weet is dat onze voeding dagelijks 5000 ORAC moet opleveren voor een optimale antioxiderende werking. Vanaf 3000 ORAC wordt de inname echter al als voldoende beschouwd.

“We wilden laten zien dat je iets aan je gezondheid kunt doen door voldoende groente en fruit te eten”, zegt Joël Pincemail. “Uit een kleine test met de antioxidantenschijf blijkt bijvoorbeeld dat je met zeven stuks fruit of groente nog maar op een score van 1300 kunt blijven steken, terwijl je met een kom bosbessen of bramen al snel boven de 3000 zit, want die zijn vers per 100 gram maar liefst zo’n 2500 ORAC waard ! De meeste rode of kleine vruchten brengen het er trouwens goed van af.”

Om de boodschap gemakkelijk over te brengen stelt Pincemail de zaken op een eenvoudige manier voor. “Vruchten en groenten kunnen in verschillende kleurencategorieën worden ingedeeld : rood, geel of oranje, groen, blauw of paars en wit, lichtbruin. Wie evenwichtig eet volgens het kleurenschema bereikt op een natuurlijke manier 3000 en zelfs 5000 ORAC. Zo wordt meteen ook voldaan aan de aanbeveling om per dag vijf verschillende porties fruit en groente te consumeren.”

Basisregels

Christian Gustin ziet dit aangetoonde verband tussen fruit en gezondheid als een extra impuls voor de Belgische fruitsector. “De uitstekende Haspengouwse grond zorgt samen met ons klimaat voor een optimale rijping van het fruit. Daardoor heeft de regio van Sint-Truiden, waar 80 procent van het totale Belgische aanbod vandaan komt, een stevige voet aan de grond gekregen in het buitenland. Onze kersen worden gesmaakt in Parijs, onze beste aardbeien vinden gretig aftrek in Praag en onze appels en peren liggen in Moskou en Sint-Petersburg bij de kruidenier. Onze Russische klanten hielden het eerst bij jonagoldappel en daarna de conférencepeer, maar zwichtten snel voor de verrukkelijke Doyenné du Comice. Zij zijn nu onze grootste exportmarkt. Het zijn bovendien kenners die onze kwaliteit appreciëren. Dat wij vandaag kunnen aantonen dat fruit medebepalend is voor de gezondheid, is een extra troef.”

Rest nog de vraag hoe we het beste kunnen profiteren van die voor het grijpen liggende schat aan antioxidanten en vitamines. Hier gelden de vertrouwde vuistregels. Hoe verser het fruit en hoe puurder we het eten, hoe meer ons lichaam er baat bij heeft. Door het te koken of er veel geraffineerde suiker bij te doen, gaan sommige weldaden ervan deels verloren. Dat is ook het geval als de vruchten geschild worden of lang van tevoren gemixt.

Volgens Joël Pincemail moet er nog verder onderzoek worden gedaan naar de ORAC-waarde van het fruit in al die verschillende stadia. “Onze antioxidantenschijf gaat uit van officiële cijfers die ook worden erkend door de Belgische gezondheidsautoriteiten. In het kader van onze FruitRevolution leggen we echter de laatste hand aan nauwkeurige berekeningen van de ORAC-waarden die specifiek zijn voor Belgisch fruit.”

Teks en foto’s Jean-Pierre Gabriel