Veel mysteries heeft Agatha Christie opgelost. Behalve dat ene : waarom is ze ooit elf dagen lang spoorloos verdwenen ? Het lijkt erop dat haar eigen geheim altijd in nevelen gehuld zal blijven. Al graaft de nieuwe biografie van Laura Thompson wel erg diep in leven en werken van de populairste aller misdaadschrijvers.

Agatha Christie was 36 toen ze in december 1926 verdween. Ze werd teruggevonden in het kuuroord Harrogate, waar ze verbleef in hotel Swan Hydro, nu The Old Swan. Voor de massale speurtocht waren kosten noch moeite gespaard. De politie dacht dat haar man, de charmante Archie Christie, haar had vermoord. Terwijl Agatha zich in het hotel had laten inschrijven als Miss Neele, de naam van Archies minnares…

In haar nieuwe biografie reconstrueert Laura Thompson de hele zaak gedetailleerd. Honderden brieven, uitnodigingen, briefjes met ideeën en bedenkingen kon zij inkijken voor haar boek. Ze kreeg daarvoor ongewoon veel vertrouwen en de medewerking van de intussen overleden dochter en de kleinzoon van de beroemde detectiveschrijfster.

Het mysterie van de verdwijning tracht ze te bekijken door de bril van de auteur zelf, die toen al vrij bekend was. Zo had ze furore gemaakt met The Murder of Roger Ackroyd, een klassiek puzzelverhaal met de Belgische detective Hercule Poirot. De oplossing druiste in tegen alle wetten van het genre : de verteller was de dader. Ingenieus toen, gewoontjes nu. Agatha was moe. Van het vele werk. En emotioneel had ze het ook zwaar. Haar moeder, van wie ze ontzettend veel hield, was pas overleden, en Archie had haar net verteld dat hij wou scheiden. Algemeen werd aangenomen dat haar verdwijning te maken had met geheugenverlies. Velen dachten dan weer aan een reusachtige publiciteitsstunt. Anderen dat Agatha Archie weer wou inpalmen door hem schuldgevoelens te bezorgen, of dat ze wraak wou nemen door zijn reputatie te schaden. Laura Thompsons oplossing, die we hier niet gaan weggeven, ligt meer voor de hand, helemaal in de stijl van Poirot of Miss Marple, die andere heldin van Christie.

Het ziet ernaar uit dat Agatha Archie nooit helemaal vergeten is. Ze bleef in elk geval onder zijn naam schrijven, hoewel ze later wel hertrouwde met de archeoloog Max Mallowan, die veertien jaar jonger was dan zij. Ze vervalste het trouwboekje en reduceerde het leeftijdsverschil tot zes jaar. Max werkte veel in het Midden-Oosten en Agatha ging vaak mee. Na de dood van de schrijfster in 1976 hertrouwde hij met een collega-archeologe, met wie hij wellicht ook al een verhouding had.

Hoe vreemd het ook mag klinken, Dame Agatha maakte zich permanent geldzorgen. En dat ondanks het feit dat er van haar boeken zo’n 3,2 miljard exemplaren verkocht zijn en ze zes luxueuze verblijven bezat. Haar problemen met zowel Amerikaanse als Britse belastingdiensten waren eindeloos.

Over haar literaire kwaliteiten zijn de meningen verdeeld. Ruth Rendell vindt haar personages maar niks, Michel Houellebecq is overweldigd door haar pathos. Feit blijft dat haar puzzeldetectives miljoenen mensen vele uren ontspanning hebben bezorgd. Een niet geringe verdienste.

Laura Thompson, Agatha Christie – De biografie (ISBN 978 902 1800 547),

verschijnt op 15 mei bij Sijthoff, Amsterdam, 592 p., 34,95 euro.

Door Fred Braeckman