De enige Vlaamse illustratorenprijs voor een onuitgegeven prentenboek verandert van naam. De tweejaarlijkse Prijs van de Stad Hasselt heet voortaan Key Colours en wil sexyer, internationaler en nog kleurrijker worden. Illustrator Dieter Konsek schoot vorig jaar de hoofdvogel af.

Een kleine olifant die ervan droomt te kunnen vliegen, daarover gaat Zeig mir wie man fliegt (in het Nederlands uitgegeven als Kleine olifant in de wolken), een optimistisch verhaal met dito prenten waarmee Dieter Konsek (47) vorig jaar de Prijs van de Stad Hasselt won. De illustrator uit het Duitse Wilhelmsdorf klinkt nog lichtjes euforisch als hij vertelt over de feestelijke uitreiking, waarbij hij 291 concurrenten achter zich liet. “Het was een grote verrassing toen ik in Hasselt tot winnaar werd uitgeroepen”, lacht hij. “Ik was sprakeloos en dolgelukkig. Ik vloog.”

Konsek ontving 7500 euro en zijn boek wordt uitgegeven bij Clavis, dat samen met de Stad Hasselt al voor de zevende keer de tweejaarlijkse talentenjacht organiseerde. Uniek is dat de eer debutanten te beurt kan vallen, want het ingezonden verhaal voor kinderen tussen twee en zeven mag nog niet uitgegeven zijn. “Het enige dat telt, is talent”, zegt Tanja Appeltants, promotieverantwoordelijke bij Clavis. “De prijs is uniek als acquisitie voor de uitgeverij, die zo elke twee jaar uit gemiddeld driehonderd inzendingen kan kiezen. De kwaliteit stijgt jaar na jaar, wellicht dankzij de steeds ruimere bekendheid. We speuren niet naar kleuterjuffen met tekenkriebels maar naar goed opgeleide mensen met een droom. We schrijven ook bewust Franse, Britse en Duitse academies aan.”

Kunst- en vliegwerk

“Een vriend toonde me de oproep in het tijdschrift Atelier, amper drie weken voor de indiendatum”, herinnert Konsek zich. “Een verhaal had ik nog niet, alleen een olifantje dat sinds mijn prentenboek Creation (1999) in mijn hoofd rondwaarde. De vliegambities die ik als kind in mijn dag- en nachtdromen koesterde, vonden hun weg naar dit verhaal. Aanvankelijk waren een grote wolk, vogels en de olifant verwikkeld in een race, maar de plot werd te complex. Mijn vorige werk heeft scherpere randjes, maar ik heb mezelf niet verloochend. Dit is echt mijn boek. Ik streef naar een vorm van kunst waarbij je tussen de lijnen moet lezen en die de personages diepte geeft. Kleine olifant oogt zacht en rond omdat kinderen daar goed op reageren.”

“Kindvriendelijkheid primeert”, zegt Appeltants. “Soms beloont de vakjury experimenteel werk maar wat de consument koopt, is nog wat anders. Konseks werk is heel toegankelijk, en heeft een hoog Rikkigehalte.”

Het populaire kleuterkonijn Rikki is van de hand van Guido Van Genechten, die voor het mooiste from-zero-to-hero-verhaal zorgde in de geschiedenis van de bekroning. “Toen hij in 1998 won, had hij al enkele weinig succesvolle boeken uitgebracht. De prijs betekende een doorbraak voor hem én voor Clavis. Of de verkoop van Van Genechtens werk aan achttien taalgebieden er helemaal aan te danken is, weet je nooit, maar de prijs werkte zeker versterkend.”

Ook Konsek hoopt op het springplank-effect. Sinds hij tien jaar geleden een prentenboek tekende voor de grote Duitse uitgeverij Ravensburger, en een voor het Weense Picus, werd het stil. “Het is heel moeilijk om je brood te verdienen als kinderboekillustrator. De afgelopen jaren werkte ik als schilder, leraar en verzorgde ik illustraties in schoolboeken. De Prijs van de stad Hasselt bood een prachtige nieuwe start. Dankzij het prijzengeld, dat hoger ligt dan dat van vele Duitse bekroningen, kon ik mijn job opgeven en me wijden aan mijn Bijbelse film en plannen voor meer kinderboeken.”

“Vorige deelnemers zeggen dat de prijs deuren opende”, aldus Appeltants. ” Doosje monsters, de eerste winnaar in 1996, werd in zes talen vertaald en de illustratrice Riske Lemmens heeft nu een bloeiende carrière. Konseks voorganger, Sarah Verroken, werd opgemerkt door Amerikaanse, Australische en Aziatische uitgeverijen en kreeg voor Boos ook de Plantin-Moretusprijs. Ook mensen die de prijs uiteindelijk niet wonnen, zoals Hilde Schuurmans, Greet Bosschaert en Stefan Boonen – die meedeed als scenarist – werden opgemerkt. De studiedagen die aan de wedstrijd voorafgaan, zitten altijd bomvol. Vlaanderen heeft veel potentieel dankzij de sterke beeldtraditie en opleidingen die steeds gerichter worden. Maar het kan nog meer en beter.”

Een streepje voor

In Duitsland lijken prentenboeken iets voor de happy few. “De afgelopen tien jaar werd het steeds moeilijker om te concurreren met de duizenden titels wereldwijd”, zegt Konsek. “Volgens boekhandelaars hebben vijf à tien grote uitgeverijen het monopolie in de winkels. Ik zocht ooit in de rekken naar een bescheiden uitgegeven boek van mij, tevergeefs. Het publiek lijkt weinig of goedkope boeken te willen en uitgevers stellen zich heel voorzichtig op. Op de Frankfurter Buchmesse zei een uitgever me dat ze veel buitenlandse rechten verwerven en de eigen productie laag houden.”

Op de Buchmesse (van 14 tot 18 oktober) vond Konsek vorig jaar weinig gehoor ondanks zijn bekroning. “Ik kreeg veel aandacht in de Belgische en Duitse pers maar kon nog geen afgewerkt boek voorleggen. Contracten bleven uit.”

“De Nederlandse vertaling van Zeig mir wie man fliegt is nu op de markt en het afgewerkte boek promoten we in Frankfurt”, zegt Appeltants. “Clavis werkt met veertig landen samen, en een bekroond boek heeft altijd een streepje voor.” “Ik droom van talloze vertalingen”, zucht Konsek, “maar moet nog geduld oefenen.”

Intussen vertaalt Clavis zijn groeiende internationale ambities in een nieuwe naam voor de bekroning. “Key Colours klinkt sexyer, minder lokaal. De naam knipoogt naar de primaire kleuren, en via de ondertitel – Illustrator’s award Hasselt – behouden we de band met de stad, die de belangrijkste sponsor blijft.”

Konseks opvolger kennen we in het najaar van 2010. Evi De Coster, artdirector bij Knack Weekend, zal alvast mee jureren.

www.keycolours.com

Door Katrien Steyaert

We speuren niet naar kleuterjuffen met tekenkriebels maar naar goed opgeleide mensen met een droom.