Met het oog op de Olympische Spelen legt Peking de laatste hand aan een spectaculaire stedenbouwkundige schoonheidsoperatie.

Sinds China zijn eigen vorm van kapitalisme smeedt, lijkt het land getransformeerd in een gargantueske bouwwerf. Wijken, soms hele dorpen, worden van de kaart geveegd. Wolkenkrabbers schieten in recordtempo uit de grond. En autowegen, en treinverbindingen (al dan niet magnetisch). De overheid is allesbehalve nostalgisch. Het resultaat : duizenden min of meer identieke, ongeĆÆnspireerde torens, troosteloze shopping centers, en onherbergzame overmaatse lanen. Van de traditionele Chinese architectuur blijft vaak weinig over. Intussen heeft Peking evenwel het fenomeen van de starchitect ontdekt : wereldberoemde architecten die voor prestigeprojecten als het ware vrij spel krijgen. De Olympische Spelen van komende zomer dienen daarbij als katalysator. Dan zijn alle ogen immers op China gericht. Het land wil zich bij die gelegenheid presenteren als een bijdetijdse, dynamische natie. Dat lijkt aardig te lukken.

Vooral Peking ging de voorbije jaren onder het mes. De hoofdstad, waar de meeste wedstrijden worden gespeeld, werd praktisch heruitgevonden, met honderden nieuwe gebouwen, metrolijnen, straten, autowegen en tunnels, en zelfs een splinternieuwe luchthaventerminal (van de Brit Norman Foster ; opening voorzien in maart). Om nog te zwijgen van de voor de Spelen gebouwde infrastructuur, vooral stadions en sportzalen, maar ook enkele sterke stalen van spectaculaire pronkarchitectuur.

Het opvallende Beijing National Stadium van het Zwitserse duo Herzog & de Meuron (ontworpen in samenwerking met het China Architecture Design Institute) is de parel aan de kroon van de olympische infrastructuur van Peking. Dat stadion, waarvoor de eerste spadesteek werd gedaan in december 2003, zou over twee maanden gebruiksklaar moeten zijn. Het heeft het uitzicht van een gigantisch, scheefgetrokken vogelnest en zit in een cocon van zesendertig kilometer linten staal. Er is plaats voor bijna honderdduizend toeschouwers. Op bepaalde momenten is eraan gewerkt door zevenduizend arbeiders tegelijk. “Een dergelijke structuur zou je nergens anders kunnen bouwen”, aldus Jacques Herzog. De architecten bouwden in het verleden ook al de Allianz Arena in MĆ¼nchen.

Het Beijing National Aquatics Centre, alias Water Cube, is een ontwerp van het in Europa redelijk obscure Australische bureau PTW Architects, in samenwerking met een Chinese partner en de structurele ingenieurs van Arup. De olympische zwemkom huist in een semitransparante kubus. Het stalen skelet van het gebouw is bedekt met meer dan honderdduizend vierkante meter Efteglas, een flinterdun materiaal dat meer licht en warmte doorlaat dan traditioneel glas, met als resultaat een vermindering van dertig procent van de energiekosten. Er is plaats voor zeventienduizend mensen. Na de Olympische Spelen wordt de capaciteit gereduceerd tot zesduizend zitjes.

Andere cruciale nieuwe architectuur in Peking heeft slechts onrechtstreeks een verband met de Spelen. CCTV, de hoofdzetel van de Chinese staatstelevisie, is stricto sensu geen olympisch gebouw. Maar in de praktijk is de tv tijdens de Spelen almachtig, en het zal dan ook wel geen toeval wezen dat China zijn nieuwe, spectaculaire televisiehoofdkwartier absoluut nu wilde onthullen. CCTV is een intussen legendarisch ontwerp van OMA, het bureau van Rem Koolhaas en Ole Scheeren. Het complex bestaat uit twee torens op een terrein van tien hectare. Het is een enigszins bizarre constructie van vijf horizontale en verticale secties die een soort lus vormen. De mastodont is 234 meter hoog. Door een opening is het tweede gebouw te zien, met onder meer een luxehotel en tentoonstellingsruimte.

Linked Hybrid is een ecologisch verantwoord conglomeraat van kantoorruimte en woningen van de Amerikaanse architect Steven Holl en zijn Chinese partner Li Hu. Het complex van acht door loopbruggen verbonden torens krijgt zijn energie van zeshonderd geothermische bronnen. Er komen meer dan zeshonderd appartementen, een boetiekhotel en een bioscoopcomplex. Linked Hybrid wordt een stad in de stad, naar het model van de belangrijkste toeristische attractie van Peking : de Verboden Stad.

Operaliefhebbers komen aan hun trekken aan de rand van het Tiananmenplein, in het controversiƫle National Grand Theater van Paul Andreu, beter bekend als de huisarchitect van AƩroports de Paris, uitbater van de luchthavens van Orly en Charles de Gaulle. Het eivormige operagebouw blijkt weinig geliefd in Peking.

De Chinese overheid trok zich lang geen barst aan van ’s lands architectuurpatrimonium. Dat is sinds kort enigszins anders. In Peking worden alsmaar meer gebouwen gerenoveerd, en een oud fabriekscomplex in Bauhausstijl, 798, is omgetoverd tot een immens kunstdistrict, met talloze galeries, boekwinkels, cafĆ©s en restaurants. Een uitstekende bestemming voor wie zich straks niet onmiddellijk voelt aangesproken door de kwartfinales vlinderslag en/of Turks worstelen.

Door Jesse Brouns

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content