BLOESEMGEKTE

Japan is een vrolijke plek wanneer de kersenbloesems in bloei staan. Over het hele land komen mensen samen om de roze sakura te bewonderen vanop een picknickdeken. Het is een eeuwenoude traditie om de start van de lente en de vergankelijkheid van het leven te vieren.

Wie denkt dat Japanners sobere en serieuze mensen zijn, moet hen eens bezig zien in het voorjaar, wanneer de kerselaars in volle bloei staan. Het lijkt wel of de kersenbloesems een bedwelmend middel verspreiden, waardoor de doorgaans beheerste Japanners even alle remmen losgooien. Vol bewondering bekijken, fotograferen en vieren ze de kersenbloesems, met sake, snacks en straatfeesten. De uitgelaten sfeer duurt zolang de zachtroze bloesems, of sakura, bloeien, wat gemiddeld neerkomt op twee weken. Daarna trekt moeder natuur haar mooiste feestjurk weer uit en keert alles en iedereen terug naar de normale gang van zaken.

SAKURA LATTES

Japan wordt even bloesemgek, die twee weken in de lente. Niet enkel de parken, tempeltuinen, begraafplaatsen en bergflanken kleuren tijdelijk roze, ook de winkeletalages en producten in de supermarkt : er is roze bier, roze cake en roze ijsjes, maar ook sakura noedels, sakura KitKats en sakura lattes bij Starbucks.

Zelfs het weerbericht, dat normaal de ijskoude winters of bloedhete zomers aankondigt, wordt tijdelijk vervangen door een bloesembericht. Zowel op televisie, in kranten als online wordt door experten meegedeeld hoe het ervoor staat met de ruim driehonderd bloesemsoorten, in welke steden ze al volop bloeien (mankai), waar de eerste bloemblaadjes komen piepen (kaika), of waar ze als sneeuwvlokjes alweer van de bomen dwarrelen.

Het bloesembericht covert meer dan duizend locaties in Japan : van de subtropische eilandengroep Okinawa, waar de sakura begin januari al te zien is, tot het noordelijke eiland Hokkaido, waar de bloesems pas eind mei ontluiken. In Tokio, bijvoorbeeld, bereiken de bloeiende kerselaars dit jaar volgens de voorspellingen hun piek tussen 31 maart en 8 april – exact deze week.

BLOEMEN KIJKEN

Wanneer de bloesems uiteindelijk arriveren, is het aan een team van specialisten om de start van het sakura-seizoen officieel af te kondigen. En dan begint heel Japan aan zijn favoriete lentebezigheid : hanami. Letterlijk : bloemenkijken. Jong en oud trekken eropuit om de bloesems te bewonderen, die er vanop afstand uitzien als zachte, witte wolken. Langs tuinen en parken, tijdens boottochtjes en bergwandelingen wordt de natuur bekeken, aangeraakt en geroken, maar de meest voorkomende hanami-activiteit is een uitgebreide picknick onder de volle kerselaars.

In veel bedrijven en families wordt een jaar lang uitgekeken naar deze picknicks. Alle lagen van de bevolking nemen eraan deel, van studenten tot zakenmannen, van huismoeders tot grootouders. Op doeken of blauwe plastic zeilen strijken ze neer, met een mand vol sake, bier, onigiri (gevulde rijstballen), sushi of een lunchbox met seizoengebonden (en voor de gelegenheid roze) delicatessen. Het is een cultureel en sociaal evenement. Omdat de mooiste picknickplekken in openbare parken felbegeerd zijn, krijgen de jongste gezinsleden of werknemers vaak de taak om ’s morgens vroeg al, of zelfs een nacht voordien, een topplekje te reserveren en te bewaken. Tot de andere collega’s, vrienden en familieleden opdagen na een lange werkdag en het feest kan beginnen.

Wie ooit de kans krijgt om deel te nemen aan zo’n picknick, houdt het best enkele regels in acht: neem je afval terug mee naar huis, trek je schoenen uit op een picknickdeken, baken niet meer ruimte af in het park dan je nodig hebt, heb respect voor bomen en bloesems.

HET LEVEN VIEREN

De bloesemgekte in Japan is eeuwenoud. Al in de achtste eeuw wisten keizerlijke hovelingen de delicate schoonheid van de kersenbloesems te appreciëren. In 1598 zou Toyotomi Hideyoshi, een van Japans grootste heersers, een extravagant hanami-feestje georganiseerd hebben bij de Daigo-ji tempel in Kyoto, en vanaf de zeventiende eeuw werd de picknick populair onder de gewone bevolking. Over de jaren heen werden de kersenbloesems ook geprezen in gedichten, boeken, op prentkaartjes en schilderijen.

Hoewel studenten de sakura vaak zien als een excuus om te drinken en uitgelaten te vieren, betekenen ze voor de meeste Japanners heel wat meer : hun korte levensduur staat symbool voor de schoonheid en vergankelijkheid van het leven. Door de sakura te eren, tonen de Japanners zich dankbaar voor het nieuwe leven dat de natuur hen schenkt, in een land dat gevoelig is voor aardbevingen en tsunami’s. Al luiden de bloesems ook ècht een nieuw begin in : 1 april is in heel Japan de start van een nieuw financieel en academisch jaar.

Toeristen die het Japanse sakura-seizoen willen meemaken, moeten hun reis zorgvuldig plannen en checken best in de wintermaanden al de bloesemvoorspellingen voor het voorjaar. Soms arriveren de bloesems vroeg op het seizoen, soms laat, maar nooit zo stipt als reizigers zouden willen. Precies dat is het allermooiste aan de sakura. De kersenbloesem laat zich niet opjagen of plannen. Maar wie op het juiste moment op de juiste plek is, zal niet weten waar eerst te kijken.

Tekst Elke Lahousse & Foto’s Lieven Bulckens

Jong en oud trekken eropuit om de bloesems te bewonderen, die er vanop afstand uitzien als zachte, witte wolken