De Zwitsers hebben befaamde bouwmeesters die veel in het buitenland werken, Maar ook in hun land worden verrassende gebouwen neergepoot. veel van die architecten zijn hier amper bekend. We trekken kriskras door het land en houden halt bij niet te missen hedendaagse gebouwen.

Iedereen weet natuurlijk dat Le Corbusier een Zwitser was. Wie een beetje op de hoogte is van de hedendaagse architectuur kent ook het duo Jacques Herzog en Pierre de Meuron: de twee kwamen onlangs nog in de kijker met het nieuwe Vitrahuis. Ook de meer meditatieve architectuur van Peter Zumpthor is ruim bekend. Zijn thermische baden in het Zwitserse Vals zijn een bedevaartsoord voor designers. In dit rijtje hoort ook Mario Botta thuis, die dan weer van wat meer Italiaanse elegantie houdt. Met die namen heb je zowat de iconen van de Zwitserse architectuur verenigd. Maar er zijn er meer. In ons overzicht komt Zumpthor trouwens niet voor, omdat hij de laatste jaren vooral buiten Zwitserland actief is. Maar in Zwitserland zijn ook interessante architecten aan het werk die amper of niet buiten de grenzen van hun kanton komen.

1.

In 2003 kreeg Bazel er een unieke kunstruimte bij, de Schau-lager (Ruchfeldstrasse 19, www.schaulager.org ), dat zowel een stapelruimte is voor de kunstcollectie Hoffmann als een tentoonstellingsruimte. De collectie bevat onder meer werk van Klee, Delaunay, Ernst, Vlaamse expressionisten, Beuys en Naumann. Dit unieke kunstdepot, ontworpen door Herzog & de Meuron, ligt in een industriezone en heeft een bijzonder imposant en krachtig volume zonder vensters.

2.

Veel architectuurbureaus hebben hun thuisbasis in Bazel, waardoor er in en rond de stad veel te ontdekken valt, ook op minder vanzelfsprekende plekken, zoals het wisselstation van de spoorweg (Münchensteinstrasse, 15) dat in 1999 afgewerkt werd door Herzog & de Meuron. Dit imposante en asymmetrische bouwsel, twintig meter hoog, kondigt al helemaal de architectuur aan van de eenentwintigste eeuw. De koperen toren is een kooi van Faraday, die de elektronische installatie beschermt tegen de bliksem.

3.

In Zürich is natuurlijk de Freitag Flagship Store (Geroldstrasse 17) van Spillmann & Echsle een blikvanger, want dit bouwwerk is opgebouwd uit op elkaar gestapelde scheepscontainers. Een hedendaagse folly !

4.

Het meest ontroerende en bevreemdende hedendaagse monument is het Rolex Learningcenter in Lausanne, het hart van de universitaire campus van de Ecole Polytechnique. Dit onwaarschijnlijke bouwwerk dat met niets te vergelijken valt, behalve met een soort grillige schelpvorm, werd ontworpen door een van de topbureaus van de wereld, Sanaa Architects. Dit Japanse bureau, onder leiding van Kazuyo Sejima en Ryue Nishizawa, benadert de architectuur op een filosofische wijze. Het golvende gebouw bestaat immers uit een cluster van slingerde gangen en ruimten, en lijkt op een orgaan.

5.

In St. Moritz realiseerde Norman Foster enkele jaren geleden een bijzonder woonproject, het Chesa Futura Appartement en The Murezzan, beide grotendeels in hout en geïnspireerd op de traditionele bouwtechnieken. Het pompoenvormige flatgebouw van de Chesa Futura is bekleed met houten pannen.

6.

Skistation Arosa werd de laatste jaren verrijkt met interessante projecten, zoals het Tschuggen Hotel Bergoase van Mario Botta, waarvan de hoog gewelfde daken teder licht binnenhalen en ’s avonds het landschap oplichten. Arosa heeft een prachtige skilift (Bildstöcklistrasse 2) van het bureau Bearth & Deplazes, die eenmaal half ondergesneeuwd verdwijnt in het landschap.

7.

Worb, een stadje in de buurt van Bern, kreeg in 2002 een nieuw treinstation, ontworpen door de ingenieurs Grisons, Conzett, Bronzini en Gartmann. Het is een klein, maar elegant project met een gefragmenteerde architectuur van beton en gepolijst staal.

8.

Valerio Olgiati is ongetwijfeld een van de boeiendste Zwitserse architecten. Hij ontwerpt uitgesproken hedendaags, maar is niet bang van wat versiering of zelfs van het gebruik van meer traditionele technieken. In Flims, waar hij trouwens zijn kantoor heeft, bouwde hij het Yellow House (dat eigenlijk wit geschilderd is) met massieve natuurstenen muren. In 2007 bouwde hij een prachtig huis voor muzikant Linard Bardill in het hart van het beschermde dorp Schrans, waarvan de betonnen wanden versierd zijn met zonneraderen en een rood patina.

9.

Dé ontdekking is wellicht architect Gion Caminada die onder meer in het landelijke bergdorp Vrin (Graubünden) prachtige houten huizen bouwt. Die zijn wel hedendaags qua stijl, maar opgetrokken volgens de traditionele houtbouwtechniek. Deze kleinschalige architectuur van ecologische inspiratie is een uitstekend voorbeeld van invularchitectuur in een historische context, een puik voorbeeld voor ons land, waar al zoveel dorpsgezichten werden verknoeid met te grote gebouwen.

10.

In Chiasso, aan de Italiaanse grens, ontdek je op een voormalig industrieterrein in het centrum, het Max Museo, in 2005 gebouwd door de stichting Max Huber-Kono. Het is een hommage aan Huber en Takashi Kono die in Zwitserland twee emblematische figuren zijn van de hedendaagse grafiek. Voor dit museum verbouwde het bureau Durisch + Nolli trouwens een oude loods.

11.

Lausanne heeft ook een internationaal toonaangevende designschool: Ecal (Ecole Cantonale d’Art de Lausanne, Avenue du Temple 5), ontworpen door niemand minder dan Bernard Tschumi die tevens de auteur is van het nieuwe Akropolismuseum in Athene. Deze school leverde al beroemde ontwerpers af, zoals Konstantin Grcic en de broers Bouroullec.

12.

Bij wijze van toemaatje laten we de transparante vogelkooi zien die in 2008 werd gebouwd in het Bois de la Bâtie, een kleine zoo net buiten Genève, ontworpen door het bureau Group 8. Het bouwwerk lijkt wel ondersteund te worden door de takken waar de vogels op zitten.

Architectuuriconen

10_1_42_177_2010_06_11_13_24_20.xml

Door piet swimberghe