Waarom vinden we zoenen toch zo leuk?

© iStock
Elke Lahousse
Elke Lahousse Journalist voor Knack Weekend

In alle grote liefdesverhalen wordt de kus gezien als hét begin van een romantische relatie. Toch is passioneel zoenen niets anders dan twee mensen die hun lippen tegen elkaar aandrukken en speeksel en bacteriën uitwisselen. Hoe komt het dat we zoiets vies toch zo aangenaam vinden?

Over het ontstaan van passioneel zoenen bestaan twee theorieën, die allebei kunnen kloppen. ‘Zo zou wat we vandaag ‘kussen’ noemen een voortvloeisel kunnen zijn van het ‘kusvoeden’, waarbij moeders hun kinderen voorgekauwd voedsel te eten geven en dat via de mond overbrengen’, zegt Dirk Draulans, bioloog en Knack-journalist. ‘Denk aan vogels die via hun snavel hun kuikens voederen. Ook bij de Inuit was het traditie dat moeders vlees of vis voorkauwden voor hun kinderen, als het stuk te taai bleek. Het doorgeven van voedsel via de mond werd gezien als een daad van liefde. Door de jaren heen zou het geëvolueerd zijn naar wat we tegenwoordig tongkussen noemen, al heeft het nu niets meer met voeden te maken.’

Dankzij alle informatie die je zintuigen bij het kussen oppikken, kom je te weten hoe het met de gezondheid van je partner en zijn eet-, drink- en rookgedrag gesteld is

Daarnaast zouden we kussen omdat het ons een biologisch voordeel oplevert: het zou helpen om een betere partner te kiezen. ‘Al zoenend staan je partner en jij dicht tegen elkaar en dat is ideaal om de ander goed te ruiken, te horen en te voelen’, zegt de Amerikaanse antropologe en gedragswetenschapster Helen Fisher. ‘Dankzij alle informatie die je zintuigen oppikken, van een hijgende adem tot de feromonen die we via onze huid verspreiden en bedoeld zijn om een partner aan te trekken, kom je te weten hoe het met de gezondheid van je partner en zijn eet-, drink- en rookgedrag gesteld is.’ Een stelling die Draulans beaamt: ‘Heel wat studies tonen aan dat we al zoenend niet alleen bacteriën uitwisselen, maar ook hormonale en biologische informatie waarmee we inschatten of het biologische profiel van een partner goed bij ons past, of helemaal niet. Dat proces van een partner goedkeuren of afwijzen gebeurt onbewust. Het is deel van onze biologische evolutie, net zoals we onze hartslag en ademhaling ook niet bewust sturen.’

Waarom voelt een goede kus zo zalig aan? Het zit tussen onze oren, zo blijkt. ‘Onze hersenen ontploffen bijna van genot als we iemand passioneel kussen’, zegt Fisher. ‘Zo gauw we de lippen van onze partner aanraken, komt in ons hoofd een chemische cocktail vrij van stoffen die een rol spelen in onze voortplanting en die lust, liefde en een diepe verbondenheid aanwakkeren.’ Zo zijn wetenschappers het erover eens dat kussen dopamine vrijmaakt in onze hersenen, wat ons een euforisch en plezierig gevoel bezorgt. Ook maken we oxytocine aan, het knuffelhormoon, dat gevoelens van affectie aanwakkert. Serotonine beïnvloedt dan weer ons geheugen, zelfvertrouwen, onze stemming, emotie, eetlust en verlangen naar seks.

Minstens drie kwart van de menselijke bevolking zoent, waarschijnlijk zelfs negentig procent, en de oudste bewijzen van iets dat op zoenen lijkt, komen voor in Hindoe-teksten in het Vedisch Sanskriet, van meer dan 3500 jaar geleden. Kussen werd toen omschreven als ‘elkaars ziel inademen.’ Maar wat met die kleine minderheid van mensen die niet kust? ‘In bepaalde culturen zoenen ze niet op de romantisch-seksuele manier die wij kennen, wegens bijgeloof of andere culturele normen’, zegt Draulans. ‘Toch vertonen die mensen wel gedrag dat op zoenen lijkt, zoals de neuzen tegen elkaar aanwrijven, wat een gelijkaardige chemische reactie veroorzaakt in hun hersenen. Ook dieren vertonen gedrag dat op kussen lijkt: honden en vossen likken elkaars gezicht, olifanten steken hun slurf in elkaars bek. Alleen bonobo’s tongzoenen echt zoals de mens, al is dat deel van hun paringsdans. Met gevoelens van verbondenheid heeft zoenen bij dieren niets te maken.’

De populariteit van kussen is de voorbije decennia toegenomen, omdat we er meer tijd voor hebben. ‘Vroeger was een relatie veel pragmatischer’, zegt Draulans. ‘Nu moeten we geen hele dag meer op het veld werken, wat ons tijd geeft om echt iets te maken van het liefdesspel.’

Conclusie: Een tongzoen is niet zomaar een kus. Het is een hulpmiddeltje van de natuur om ons op een snelle manier in, of uit een relatie te krijgen.

Op 18 augustus vertelt Dirk Draulans over het belang van zoenen, in het programma #weetikveel op Radio 1, tussen 12-13 uur.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content