Haar tekenpen doet veel jonge en aanstaande moeders zich begrepen voelen, maar eigenlijk startte Noëmie, de vrouw achter Le Coeur A Marée Basse, haar blog voor zichzelf. En een beetje voor haar dochter; “In de hoop dat ze het later leest en begrijpt dat het dan wel moeilijk was soms, maar dat dat op geen manier betekent dat ik ze niet doodgraag zie.”
Waarom ben je met Le Coeur A Maree Basse begonnen?
“Ik heb al vaak last gehad van depressie en andere dipjes. Toen ik zwanger werd heb ik beslist dat als ik nog in de put zou belanden, ik er wat mee zou doen. Het gesukkel moest ofwel een esthetische ervaring worden ofwel een mop. Met mijn blogje probeer ik met een soort van luchtigheid te schrijven over mijn ervaringen als struggelende mama. Ik schrijf voor mijn dochter, in de hoop dat ze het later leest en begrijpt dat het dan wel moeilijk was soms, maar dat dat op geen manier betekent dat ik ze niet doodgraag zie. En verder schrijf ik voor iedereen die het graag wil lezen, het is zo leuk dat er veel mensen een kijken komen nemen naar wat ik bij elkaar priegel.”
“Ik vind het ook geweldig om deel uit te maken van een community van bloggers, al ben ik een sad excuse for a blogger die volgens de ongeschreven regels veel te weinig post en niet met hashtags omkan. Ik heb mijn internetstrandje dan maar een slow blog genoemd, waar ik verder mijn goesting doe.
Ik schrijf voor mijn dochter, in de hoop dat ze het later leest en begrijpt dat het dan wel moeilijk was soms, maar dat dat op geen manier betekent dat ik ze niet doodgraag zie.
Ik neem heel veel tijd om verhaaltjes te strippen tot er overblijft wat ik wil vertellen. De blog is natuurlijk ook een manier om dingen vast te leggen die ik anders geheid vergeet. Ik heb weinig talent voor fictie, maar het is leuk om zien wat de tijd doet met belevenissen in je hoofd. Hoe het verhalen worden.”
Er zijn mensen die de dingen van zich af schrijven, jij lijkt ze van je af te tekenen. Werkt beeld altijd therapeutisch voor jou en zo ja: wat zijn beelden die je graag oproept?
“Ik denk dat het de handeling van het tekenen zelf is die een relatieve rust brengt. Ik heb vaak een storm in mijn hoofd en als ik die in prentjes probeer te gieten staan de gedachten letterlijk soms even stil. Een beeld dat mij rust brengt is ook per definitie dat van het strand in eb. Het Noordzeestrand, niet de Antillen. Ik hou wel van dat grijze.”
“”Le coeur à maree basse” is een zinsnede uit “Le plat pays” van Jacques Brel. In het Frans betekent het zoveel als: verdrietig zijn. In mijn blogje verwijst eerst en vooral het naar mijn hart dat niet overliep, toen de puk geboren werd, terwijl ik een soort vloedgolf aan moederliefde verwacht had. Maar voor mij betekent “het hart in eb” ook best echt iets goeds. Ik associeer eb met verstillen. Verlangen ook wel. Er waait wat. Er is plaats. En rust om alles te overschouwen, zoals Raymond van ’t Groenewoud het zong. Dat vind ik nog wat om naar te streven.”
Jouw tekeningen zouden zo gebundeld kunnen worden in een boek. Heb je kunst gestudeerd?
“Nee, ik ben een zondagstekenaar. Ik heb vroeger even tekenschool gevolgd, maar ik had de discipline niet om urenlang kartonnen dozen in perspectief te tekenen. Bijgevolg zitten op veel van mijn prentjes de verhoudingen mis. Qua character design ben ik ook nogal een toerist: vaak lijken de ventjes niet op elkaar over de tekeningen heen. Maar ik laat de fouten er in staan, die horen erbij. Het is, wat het is: een blogje, geen graphic novel. Ik laat het echte werk aan de echte artiesten over, ik hou wel van deze vrijheid.”
“Ik heb wel een kleine stripverslaving: ik kan oprecht gelukkig worden van goede non-fictie, historische strips of biografische verhalen. Ik hou bijvoorbeeld veel van de verhalen die Manu Larcenet, Alison Bechdel en Adrian Tomine maken.”
Commentaar die ik vaak lees bij jouw posts zijn hoe herkenbaar het allemaal is. Wist je op voorhand dat je zoveel mensen zou “raken”? Wat is de mooiste reactie die je al op een post kreeg?
“Ik had het niet verwacht en ik ben echt zo blij als een blije pinguïn met al die fijne respons. Dat heb je met die dingen: je zit op je eentje ergens mee te worstelen en je denkt dat je alleen bent. Ik zat erg in de knoop na mijn spoedkeizersnede. Ik ben best geschrokken hoeveel moeders een bevalling meemaakten waar ze achteraf mee bleven zitten. Het doet deugd te horen dat ik niet alleen ben en het geeft heel veel voldoening als iemand schrijft dat ze er wat aan gehad heeft.”
De mooiste reacties zijn de mailtjes die van mensen die zeggen: je tekening heeft iets wakkergeschud in mij, nu ga ik er zelf mee aan de slag.
“Maar het is ook boeiend als iemand zegt: ik herken het totaal niet, daar wil ik dan ook echt alles over horen. De mooiste reacties zijn de mailtjes die van mensen die zeggen: je tekening heeft iets wakkergeschud in mij, nu ga ik er zelf mee aan de slag.”
Wat vind jij de grootste uitdagingen van het moederschap?
“Goh. Ik vind het ingewikkeld. Ik kan ook alleen maar zeggen hoe ik het aanvoel, dat zegt weinig over de ervaring van anderen, misschien zijn ze vierkant met mij oneens. Er zijn zoveel dingen die meespelen. Als ik mijn (groot)ouders goed begrijp, was een kind krijgen vroeger iets dat je “gewoon deed”. Vandaag maakt het deel uit van een hoogstpersoonlijk levensproject. Het is een keuze uit een heel buffet van opties. Lekker vermoeiend. Volgens mij is het ook één van de enige beslissingen in dit leven die je niet kan uitwissen, waarbij geen achterpoortje op een kier staat. Dus je kan je maar beter niet vergissen. Tegelijkertijd staat die “keuze” ook tussen aanhalingstekens. Als je als vrouw kiest om geen kind te krijgen, moet je je er nog vaak voor lopen verantwoorden. Het blijft ook bij uitstek een terra incognita, een gebied waar je helemaal geen controle over hebt. Je weet helemaal niet hoe het zal gaan en je kan er ook weinig aan veranderen. We zijn dat niet gewoon. Als je kinderwens onvervuld bleef word je continu geconfronteerd met de onuitgesproken consensus dat moeder worden nog steeds het te bereiken doel in een meisjesleven is.”
“Als je eenmaal moeder bent, brengt die nieuw verworven status ook best wat spanningen met zich mee. De lat ligt bijzonder hoog. Misschien omdat het voor vorige generaties not done was om er over te zeuren? Omdat je toen net blij moest zijn dat je als mama gezin en job kon combineren? Vast ook wel, omdat we teveel verwachten en van onszelf perfectie eisen. We want it all. And we want it now. Hét gezin, hét sociaal leven, dé job, een waaier aan ontspanning en jezelf realiseren zoals dat heet, waarbij het vaak lijkt alsof die baby in de weg zit.”
De lat ligt bijzonder hoog. Misschien omdat het voor vorige generaties not donewas om er over te zeuren?
“De wereld raast en jakkert maar door, aan een tempo dat totaal anders is dan dat van die baby die als een ware koning van mindfulness alleen in het hier en nu bestaat. De dagen met een baby duren vaak zo lang, zeker voor een generatie als de onze die het gewoon is zich door de dag de swipen. En tegelijk vliegt de tijd. Die zwangerschap is ZO om en voor je het weet wordt je verwacht die baby ook nog eens succesvol met een job te combineren. Twaalf weken zwangerschapsverlof, negen voor zelfstandigen, seriously, dat is peanuts. Power to the mamas die graag snel weer aan de slag gaan, maar het zou mooi zijn als er meer mogelijkheden bestonden. Mama’s met een jongenslief hebben dan wel de eerste generatie papa’s in huis die meezorgen evident vinden, maar ook daar een evenwicht is niet evident. En ook vaderschaps- en meemoederschapsverlof stelt amper wat voor.”
Dus die zogenaamde roze wolk…?
“Ik denk dat we ook allemaal nog erg klem zitten onder dat cliché. Je hebt dan die baby die je zo graag wou, je hebt er voor gekozen, geniet er nu maar van. Toe maar. Ik vond het erg overdonderend om opeens een mini in huis te hebben. Je kan je er amper op voorbereiden en het brengt een hele hoop nieuwe vragen met zich mee die je je nog nooit gesteld had. Het vraagt een hele aanpassing om die nieuwe rol in je leven te integreren.”
“De verantwoordelijkheid die je draagt en de kwetsbaarheid van dat wurmpje kunnen best ook wel beangstigend zijn. In een razendsnelle, ongrijpbare, vaak onbegrijpbare wereld, moet je nu niet alleen zelf een plekje zoeken, maar ook een kaboutertje grootbrengen. Ik vraag mezelf vaak af waar ik in godsnaam naar zit te kijken als ik het journaal op zet. Het is moeilijk om niet een beetje bang en onzeker te worden van de stortvloed aan onheilstijdingen en internetbagger. Het zou me niets verbazen als de overload aan “informatie” van ons een angstigere en nerveuzere generatie maakt dan de vorige. En begin er dan maar aan. Je wil het zo graag goed doen voor je kind. De beste mama zijn, de liefste en degene die weet wat ze moet doen. Ik weet heel zeker dat ik de eerste maanden geen van die drie mama’s was.”
“Het is speuren, op alle gebied. Moeder worden vind ik een oefening in uitzoeken hoe je in het leven staat en wat de essentie is en wat ballast is die overboord moet. Enerzijds probeer ik los te laten en te laten komen wat komt. Anderszijds ben ik heel bewust op zoek gegaan naar hoe ik de dingen wou aanpakken en welke ouderschapskeuzes bij ons gezin passen. Meestal door anderen uit te horen over hoe ze het aanpakken. Het is zo boeiend om zien hoeveel verschillende gezinnen er zijn en opvoedingsstijlen en truukjes en tradities.”
“Maar verder is er ook gewoon echt werk aan de winkel in het domein van zwangerschap en jonge kinderen. Ik ben zo’n mega-nerd die de zaken graag uitgebreid bestudeert en ik ben me rot geschrokken over de tegenstrijdige berichten en de desinformatie die je als jonge ouder om de oren vliegen.”
Je wil zo graag beste mama zijn, de liefste en degene die weet wat ze moet doen. Ik weet heel zeker dat ik de eerste maanden geen van die drie mama’s was.
“Het is een huzarenstuk om je een weg te banen tussen tal van bronnen waarvan het quasi onmogelijk is om te bepalen of je de informatie nu moet geloven of niet. Wat moet je maken van al die gevulgariseerde wetenschap in kranten? Over bevallingen en borstvoeding zit meer expertise verzameld bij belangenverenigingen en Facebookgroepen dan je kan verkrijgen bij je gemiddelde Kind en Gezin medewerker, gynaecoloog of kinderarts. Veel jonge ouders zijn nooit ingelicht over de verschillende opties die ze hebben rond zwangerschap, bevalling en kraamtijd. Dat zijn dingen waar ik echt van opkeek. Correcte en volledige informatie is toch echt wel stap één lijkt me.”
Steeds meer (jonge) moeders spreken zich net als jij uit over de bumpy (no pun intended) road die je zonet beschreef. Waarom trekken we nu massaal onze mond open denk je?
“Er is denk ik algemeen wel een soort beweging die het smetteloze plaatje wil doorprikken. De Club van Relaxte Moeders onderstreept de laatste jaren dat het best ok is als het huishouden soms eens in de soep draait. Lieve Van Weddingen en Diana Koster schreven een paar jaar geleden al boeken over de struggle waar jonge mama’s in kunnen belanden. Bloggers en mediamensen deelden hun ervaringen met de moeizame kant van het ouderschap. En in 2014 bracht de Gentlemom een community samen op Facebook. Al die initiatieven hebben ruimte gecreëerd voor jonge mama’s om te zeggen dat ze het geen walk in the park vinden. Het is een bevrijdend gevoel om het te kunnen uitspreken. Het is geen ondankbaarheid en je bent geen slechte moeder. Je zoekt, je knoeit, je moddert aan en dat is ok.”
“Ik hoop dat het ook verder mag gaan dan dat. Als je tot de conclusie komt dat de grijze wolk een breed gedeelde ervaring is, kan je samen gaan kijken wat daar aan gedaan kan worden.”
Het is een bevrijdend gevoel om het te kunnen uitspreken. Het is geen ondankbaarheid en je bent geen slechte moeder. Je zoekt, je knoeit, je moddert aan en dat is ok.
“Eerst en vooral kunnen we beginnen met onze verhalen te delen, de roze (want die bestaan ook!) en de minder roze, zodat toekomstige ouders weten dat er een veelheid aan scenario’s mogelijk is. En dat het goedkomt, ook als je start op een donderwolk. Als er meer aandacht zou zijn bij hulpverleners voor tekenen van donkere wolken, kunnen mama’s ook eerder aan hulp komen, of het nu voor een echte depressie is of een dip die bij het overweldigende nieuwe begin hoort.”
Wat is advies dat je graag van je grootmoeder en moeder had gekregen?
“Ik zit zoals zoveel mama’s niet echt te wachten op advies, maar misschien des te meer op een empowerende boodschap. Iets als: heb maar vertrouwen in jezelf en je vermogen om goed geïnformeerde, bewuste en doorvoelde keuzes te maken die bij jouw gezin passen. Gun het jezelf om ook eens te mogen struikelen en weer op te staan. Nu ik erover nadenk, misschien hebben ze dat wel gezegd, maar dan in andere woorden.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier