We schaffen fitness trackers aan om ons te motiveren. Vooruit met de geit zeggen deze elektronische hulpmiddeltjes. Ze herinneren ons aan de beloftes die we onszelf hebben gemaakt en belonen ons met scores en medailles. Handig, maar helaas nemen ze ook het plezier van het sporten weg bij sommige gebruikers.
Wetenschappers aan de Duke University deden zes experimenten rond fitness trackers. In een van deze studies deelden de onderzoekers stappentellers uit aan 95 proefpersonen. De helft van de groep mocht tijdens een wandeling kijken naar de hoeveelheid stappen, terwijl de andere helft niet mocht kijken naar de pedometer.
Na de wandeling vroegen de wetenschappers of de proefpersonen genoten hadden van de wandeling. Zij die hun stappen nauwkeurig in de gaten hadden gehouden, hadden een grotere afstand afgelegd, maar noteerden dat ze weinig plezier beleefden aan hun wandeling. De groep die geen idee had van het aantal stappen, genoot wel van het ommetje.
Beloningen
Deze bevinding wordt gelinkt aan een belangrijk concept binnen de motiverende psychologie: extrinsieke beloningen versus intrinsieke beloningen. Punten of medailles ontvangen voor een uitgevoerde beweging wordt beschouwd als een extrinsieke beloning. Als je al van wandelen houdt, houd je er meestal van omwille van de plaatsen waar je terecht komt of omdat het gevoel van actief te zijn je voldoening geeft. Dit zijn intrinsieke beloningen. Het ontvangen van uitwendige beloningen kan het plezier van inwendige beloningen verminderen of zelfs wegnemen.
Een klassiek experiment met kinderen bevestigt deze theorie. Onderzoekers bestudeerden kinderen die van tekenen houden. Wanneer de kinderen een beloning beloofd werden voor de tekeningen (in de vorm van een certificaat met een gouden lint), spendeerden ze minder tijd aan het tekenen en schepten ze er minder plezier in. De kinderen die niks beloofd werden, tekenden nog evenveel. De extrinsieke beloning maakte dus korte metten met het originele plezier dat tekenen de kinderen verschafte.
Het moet uit jezelf komen
Mensen die al van sporten houden en eigenlijk geen motivering nodig hebben, kunnen dus maar beter zonder wearables blijven bewegen. Zo lopen ze niet het gevaar dat het plezier van het sporten verdwijnt.
Maar ook voor de ongemotiveerde sporters onder ons is een tracker niet altijd de beste oplossing. Dr. Lisa Cadmus-Bertram legt uit dat een fitness tracker niet mag gezien worden als een magisch hulpmiddel. ‘Soms verwachten mensen er gewoon te veel van. De tracker zorgt ervoor dat je eerlijk en gemotiveerd blijft, maar kan niet in jouw plaats sporten of een ongemotiveerd persoon motiveren.’
Stress
De website Conversation deed dan weer een onderzoek naar de stress die trackers met zich meebrengen. Een groot deel van de ondervraagden bewoog meer dan ervoor, maar niet zonder prijs. Zo’n 45 procent van de proefpersonen gaven aan dat ze zich ‘naakt’ voelen met een tracker omdat hun sport- en eetpatroon constant opgevolgd wordt. Negenenzeventig procent liet optekenen dat ze druk voelen om de targets te halen en 30% ziet de tracker als een vijand die hen schuldig laat voelen.
(LP)
