Eenvoudige wijnen die geen pijn doen in de portemonnee. Daar willen we het over hebben in deze rubriek. Château Simple, wijn voor beginners, die ook de kenners wel bevalt. Deze week: chardonnay.

C hardonnay is samen met rode cabernet sauvignon de meest gekopieerde Franse druivensoort. Toevallig is dat niet. In de Bourgogne wordt er de duurste droge witte wijn ter wereld van gemaakt, en dat doet overal in de nieuwe-wereldlanden dromen en afgunst rijzen. De grondslag van dit succes is eenvoudig: correct gemaakte chardonnaywijn bewaart goed en heeft voldoende karakter om aan tafel te passen bij nogal stevige visgerechten zoals ’tarbot in roomsaus’. Daarbij komt dat witte wijn wereldwijd in opmars is: zijn elegante lichtheid laat hem, makkelijker dan rode, aanschuiven bij de moderne, wat elegantere keuken. Het wordt zelfs meer en meer bon ton om gewone droge witte wijn ook al bij het aperitief te drinken, al moet gezegd dat champagne en fino sherry het in die functie beter doen. Bovendien is witte wijn (maar dan eerder van sauvignon of riesling) uitstekend geschikt als terrasdrank bij een gezellige babbel en een kleine knabbelhap.

Het moederland van chardonnay blijft echter Bourgogne in Frankrijk. Even ten zuiden van Tournus ligt het gehuchtje Chardonnay. Maar sommigen schuiven Saint-Vérand, ten zuiden van Mâcon, als moederdorp naar voren – er zijn inderdaad veel tekenen van ‘historich chardonnayleven’. Men heeft ook lang gedacht dat chardonnay en pinot blanc dezelfde soorten waren – in Bourgogne spreken de vignerons trouwens van pinot-chardonnay als ze chardonnay bedoelen -, maar modern genetisch onderzoek heeft uitgewezen dat chardonnay een echte variant is van pinot.

Chardonnaywijn vertoont over het algemeen een zekere stevigheid. Die kan echter verschillende gedaanten aannemen, ook in de Bourgogne. In het noorden, in de streek van Chablis, ligt het accent op fris-levendig zuur. Nog noordelijker, in de Champagne, is hij meestal zo zuur dat er gemengd en aangezoet moet worden. Meer naar het zuiden, in het midden van Bourgogne, rond Meursault, vertoont chardonnaywijn een merkwaardige balans tussen karakter en frisheid, met de fameuze peperdure Le Montrachet als orgelpunt. In het zuiden van de Bourgogne ten slotte, in de buurt van Mâcon, verwordt het karakter soms tot een zekere ‘gronderigheid’, een soms overdreven accent van terroir.

Ook deze potentiële verscheidenheid heeft tot het universele succes van chardonnay bijgedragen, van Zuid-Afrika tot Nieuw-Zeeland, Australië, Toscane, Californië en noem maar op.

De grote kopieerdrift heeft wel zijn stijlgevolgen. Het is immers makkelijker een houten vat te kopen dan goede druiven te doen groeien. Daarom zoeken velen een schijn van kwaliteit door overdreven accenten van dikwijls Franse eik. Te veel hout is dodend voor de eigenheid en het karakter, zeker met witte wijn die niet lang genoeg kan bewaren om de houtfactor te doen versmelten.

We vinden redelijk geprijsde chablis alleen in GB en Colruyt. De wijn is namelijk nog moeilijk en vrac (ongebotteld) te krijgen en Delhaize verkiest haar eigen (excellente) bottelcapaciteit te gebruiken. Bij Delhaize nemen we dus een meer zuidelijke chardonnaywijn: Mâcon Vinzelles. Ter vergelijking nemen we bij GB ook een fles van het wereldsucces Jacob’s Creek uit Australië. Volgens de boekjes moet chablis mineraal zijn aan de neus en stevig-fris in de mond: zien wat in het glas komt.

Chablis 1999, Charles Henri Bourguignon.

Mooie kleur, maar toch een kleine toets van evolutie. Goede, wat simpele chardonnayneus die wat ruimt bij opschudden. Levendige smaak door flink zuur en zelfs wat lengte. Men moet heel aandachtig zijn om er iets in te vinden. (GB: 289 fr.)

Mâcon Vinzelles 1999, gebotteld door Delhaize.

Gele, getaande kleur, wat op ongewenste evolutie wijst. Inderdaad een zwaarwichtige neus zonder reliëf en met een aanzet van oxidatie. Ronde zware smaak, vervelend door de alcohol. (Delhaize: 219 fr.)

Jacob’s Creek Chardonnay, Vintage 2000.

Heel mooie en bleke kleur van fris en jong. Een goede frisse neus met zuidelijk karakter dat door hout mooi gecompenseerd wordt. Goede, geconcentreerde smaak, geen spoor van vermoeidheid. Klassiek gestructureerde chardonnaywijn uit een warmer klimaat. Begrijpelijk, zeker gezien de prijs, dat de Fransen schrik krijgen! (GB: 199 fr.)

Chablis 1999, Alfred Josselin, gebotteld door Colruyt.

Mooie bleekgele kleur van fris en jong zoals het hoort. Ook frisse neus van jonge (wat zwakke) chardonnay, maar goede eenheid met de onderbouw. Ronde en tegelijk frisse smaak, maar wat simpel van concept. Kleine expressie van kleine chablis. (Colruyt: 197 fr.)

Herwig Van Hove